Ortodontik Tedavi

NEDEN ORTODONTİ

Ortodonti Nedir?

Ortodonti kelimesi iki yunanca sözcükten oluşmuştur. Orthos’ düzgün, ‘dontos’ dişler anlamına gelmektedir. Ortodonti,  diş çapraşıklıkları ve yüzün iskeletsel bozukluklarının teşhis ve tedavisiyle ilgilenen bilim dalıdır. Ortodontik tedavi uygulamaları sırasında kapanış bozuklukları ve dişlerin sıralanmaları;  – halk arasında diş teli olarak adlandırılan-  braketler, teller ve apareylerle düzeltilir. Diş, dudak ve çeneler doğru konumlarına getirilir ve düzgün dişlerle birlikte ahenkli bir yüz görünümü elde etmek amaçlanır. İskeletsel düzensizlik ve anomaliler, dudak damak yarıkları, eklem problemleri, dişlerdeki düzensizlikler ortodontinin ilgi alanındadır.

Ortodontist/Ortodonti Uzmanı kimdir?

Ortodontist, diş çapraşıklıkları ve yüzün iskeletsel yapısı konusunda uzmanlaşmış diş hekimidir. Ortodontistler öncelikle 5 yıllık Diş Hekimliği eğitimi alır, ardından Diş Hekimliği Fakültelerinde Ortodonti kürsüsünde 4 yıllık uzmanlık eğitimi görürler.  Bir kaç haftalık kurslarla ortodontik tedavi yapmak mümkün değildir.

Neden bir ortodontiste görünmelisiniz?

Çoğu hastamız, dişlerinin görünümünden, sıralanmasından, çapraşıklığından şikayetçi olduğu için bir ortodontiste başvurur. Güzel ve çekici bir gülümseme, erişkinlerin ve yetişme çağındaki çocukların kendine güven kazanmasını  , sosyal ve iş-okul hayatında başarısını doğrudan etkilemektedir. Ortodontik tedavi, estetik olarak kazanımların yanı sıra ağız ve diş sağlığı yönünden de pek çok durumu düzenler. Çapraşıklık nedeniyle fırçalanamayan dişler çürümeye ve dişeti hastalıklarına yatkındır. Fonksiyonel kapanış problemleri zamanla eklemde hasara yol açabilir.Tüm bunların zamanında ortodontiyle tedavi edilmesi, bireyi diş çürüğü, periodontal hastalık, eklem ağrısı veya eklemde ses gibi bozukluklardan koruyacaktır.  Erişkin hastalarda diş kaybını telafi etmek için yapılacak implant ve köprüler öncesinde ortodontik tedavi ile mevcut dişlerin doğru konumlarına getirilmesi gerekebilir.

Hedefimiz, sağlıklı bir ağız ve güzel bir gülümseme kazandırmaktır.

Ortodontik tedaviye karar verdikten sonra

Ortodontik tedavi görmeye karar verdiğinizde , kliniğimizden randevunuzu alabilirsiniz. İlk randevunuzda klinik muayeneniz yapılarak, tedavi olasılıkları ve sizin tedaviden beklentilerinizi konuşacağız. Bu doğrultuda size en etkili, en kısa süreli ve en uygun tedavi hakkında bilgi verilecek ve yapılacak işlemler detaylı olarak anlatılacaktır.

ORTODONTİ HAKKINDA

Ortodontik bozuklukların nedeni nedir?

Ortodontik bozukluklar sıklıkla kalıtımsal olmakla beraber, bir kısmı sonradan edinilmiş bozukluklardır. Çapraşık/eğri dişler, aralık dişler, doğuştan eksik olan dişler, fazla (supernumere) dişler, alt ve üst çenenin yetersiz gelişimi gibi bozukluklar kalıtımsaldır. Travma (çarpma), parmak emme, geniz eti ve bademcik nedeniyle havayolu tıkanıklığı, erken süt dişi ve daimi diş kaybı sonradan edinilen ortodontik bozukluklara neden olur. Bu problemlerin çoğu sadece dişlerin sıralanmasını değil, ahenkli bir yüz gelişimini ve/veya  yüz görünümünü de etkiler.

Ortodontik tedaviye ihtiyacım olduğunu nasıl anlarım?

Çocuklarınız için, dişlerin sürdüğü dönemde ön dişler düzgün olmasına rağmen ortodontik kapanış problemleri olabilir ve farketmeyebilirsiniz. Tam aksi şekilde size çok karmaşık görünen durumların erken teşhisi halinde çok basit müdahalelerle düzeltilmesi mümkündür.

Erişkin yaşlardaki hastalarımız çoğunlukla dişlerinin görüntüsünden memnun olmadığı için bir ortodontiste başvurur. Güzel ve çekici bir gülümsemenin kişiye özgüven sağladığı, sosyal ve iş hayatında bireyin başarısını etkilediği görülmüştür. Estetik sorunlarla beraber;  çapraşıklık, dişlerin iyi temizlenememesine sebep olur ,  diş çürüklerine ve diş eti hastalıklarına yatkınlık artar. Dişlerin yanlış kapanışı eklemde ses ve ağrı gibi sorunlara neden olur.  Erişkin hastaların bir kısmında kaybolan dişlerin telafisi için yapılacak  protez ve implant uygulamalarından önce ortodontik tedavi gerekebilmektedir

Diş hekiminizin yönlendirmeleri çok önemli olmakla beraber; diş çapraşıklıklarıyla ilgili, ortodontik tedaviye ( diş teli, tel tedavisi) ihtiyacınız olup olmadığı gibi sorularınız için bir ortodonti uzmanını görmeniz  erken teşhis için önerilir.

Ortodontik diş bozuklukların erken dönem işaretleri nelerdir?

Çapraşık dişler, alt dişlerden çok önde olan üst dişler,  alt dişleri %50 den fazla  örten üst dişler (uzamış alt ve üst ön dişler) , alt ve üst dişlerin kapanmaması ( açık kapanış), aralıklı dişler, alt çenenin çok önde veya geride olması gibi durumlar hasta ve velisi tarafından da farkedilebilecek bozukluklardır. Bu gibi durumlarda bir ortodontiste başvurulup bilgi alınması önerilir.

Ortodonti muayenesi kaç yaşında yapılmalı?

AAO ( American Association of Orthodontics, Amerikan Ortodonti Derneği) 7 yaşında ilk ortodontik muayenenin yapılmasını önermektedir. Bu yaşlarda yapılacak muayene sonucunda, erken tedavi gerektiren bozuklukların teşhisi,  basit ve kısa süreli tedavisi  yapılabilir, ileri yaşlarda uygulanacak karmaşık ve uzun süreli tedavilerden kaçınmak mümkün olur.

Erişkin hastalar tedavi olabilir mi?

Ortodontik tedaviler ( diş teli, tel tedavisi)  her yaşta mümkündür. Günümüzde yapılan araştırmalara göre ortodontik tedavi gören hastaların %25 i erişkinlerden oluşmakta ve oran gittikçe artmaktadır.

Ortodontik tedavi ağrılı mıdır?

Ortodontik tedavide kullanılan tel alaşımlarının gelişmesiyle beraber, dişlerde görülen hassasiyet azalmıştır. Kliniğimizde heat-activated tel alaşımları kullanılmaktadır ve hasta konforunun arttığı gözlenmiştir. Tedavi başlangıcında görülen, diş hareketine bağlı ısırma esnasında oluşan sızlamalar basit ağrı kesicilerle giderilebilmektedir.

Ortodontik tedavi pahalı mıdır?

Çapraşıklık nedeniyle fırçalanamayan dişler çürür veya  dişeti hastalıkları ve dişeti çekilmesi nedeniyle kaybedilebilir. Doğru zamanda yapılmış ortodontik tedavi, ileri yaşlarda ortaya çıkacak diş kayıplarına mani olur ve kaybedilen dişleri telafi etmekten çok daha ucuzdur.

ERKEN ORTODONTİK TEDAVİ

Çocuğunuzun ilk ortodontik muayenesinin 7 yaşında yapılması önerilir. Bu dönemde alt ve üst kesici dişler sürmektedir ve daimi azı dişleri genellikle sürmüştür. Çapraz kapanış, çene darlığı, asimetri, sürecek dişler için yer darlığı ve daimi dişlerin gömülü kalması gibi sık karşılaşılan problemler kötüleşmeden önlenebilir.

Erken ortodontik muayenenin faydaları nelerdir?

 Erken dönemde yapılacak ortodontik muayene, varolan veya işaretleri tespit edilen ileride oluşması muhtemel bazı ortodontik bozuklukların teşhisini ve basit yöntemlerle tedavisini olanaklı kılar. Henüz ortodontik tedavi ihtiyacı olmasa bile, ortodontistiniz tespit ettiği işaretler nedeniyle hastayı rutin kontroller ile gözlem altında tutmayı uygun görebilir.  Biberon, parmak emme, dil itme ve ağız solunumu gibi kötü alışkanlıkların varlığı, iskeletsel ve dişsel gelişimi etkilediği, ortodontik problemlere neden olduğu için erken dönemde müdahale gerektirir.  Çocuğunuz henüz 7 yaşına gelmemiş olsa bile, aşağıda sayılan problemleri gözlerseniz, çocuğunuzu bir ortodontiste muayene ettirmeniz gerekmektedir.

• Erken veya geç diş kaybı
• Çenelerin çok önde veya geride olması
• Ağzını kapatırken çenenin kayması
• Dişlerin çapraz kapanması
• Dişlerde çapraşıklık, kesici dişlerin arka arkaya konumlanması
• Parmak emme
• Ağız solunumu
• Isırma veya çiğnemede güçlük
• Ön veya arka dişlerin bir kısmının kapanmaması, açık kapanış

Bu tip problemlerin tespit edilip düzeltilmesi, ileride oluşacak iskeletsel bozuklukların önlenmesine ve çocuğunuzun sosyal hayatta güvensizlik duymasına mani olacaktır.

Erken ortodontik tedavinin faydaları nelerdir?

Süt dişlerinin daimi dişlerle değişimi döneminde, daimi dişlerin uygun konumlarında yerleşebilmesi için diş çekimleri ile yönlendirmeler yapmak mümkündür. İskeletsel çene uyumsuzluklarının tespiti halinde ( alt veya üst çenenin büyük veya küçük olması) ortodontik tedaviye bu dönemde başlanabilir.  Sıklıkla birinci faz olarak adlandırılan bu dönemde amaç, çenelerin ve yüzün ahenkli büyümesini sağlamak, gerektiğinde apareylerle ve diş telleriyle çenelerin büyümesini yönlendirmek, sürecek dişlere yer sağlamak olarak sayılabilir. Bu dönemde yapılacak tedaviler, 9-14 yaş döneminde braketlere ( diş tellerine) olan ihtiyacı azaltmakta ve braketlerle uygulanacak sabir ortodontik tedavinin süresini kısaltmaktadır. Büyüme döneminde çenelerin büyümesi ve konumu ile alakalı müdahaleler de ileriki yaşlardaki ortognatik cerrahi ihtiyacını ortadan kaldırabilmektedir.

Daimi dişlenme döneminde ortodontik tedavi

Sabit ortodontik tedavinin en sık uygulandığı dönemdir. İkinci faz olarak adlandırılan bu dönemde, dişlerin sıralanması, fonksiyonel uyum gibi hedefler için braketlerle sabit tel tedavisi uygulanmaktadır.

Ortodontik tedavi kaç yaşında başlar?

Çocuğunuz 7 yaşına geldiğinde ilk ortodontik muayene için adaydır. Bu dönemde yapılan muayeneyi, sıklıkla bir ortodontik tedavi süreci takip etmez. Tespit edilen bir problem olduğu takdirde erken ortodontik tedavi söz konusu olabilir. Bu muayenede ortodontistiniz tarafından size bilgi verilir ve gerek görülürse belirli aralıklarla takip için muayeneye çağırılırsınız.

Bu dönemde:

• Bir veya birkaç dişin çapraz kapanması
• Çenelerde asimetrik kapanış
• Çenede darlık
• Çürük, travma veya başka nedenlerle erken süt dişi kaybı
• Sürmeyen daimi dişler
• Fazla dişler
• Ağız solunumu
• Parmak emme
• Çapraşıklık, arka arkaya sıralanmış kesici dişler
• Ön veya arka dişlerin kapanmaması, açık kapanış
• Bazı sesleri çıkarmada güçlük
• Çenelerinin çok önde veya geride konumlanması

Müdahale edilmesi gereken durumlardır. Bu fonksiyonel sorunlar çene gelişimini, temporamandibular eklem sağlığını ve yüz simetrisini olumsuz etkileyebilir. 

Bu yaşta tespit edilen diş çapraşıklıklarını düzeltmek için henüz erkendir. Braketlerin (diş teli) takılması için daimi dişlerin sürmesi beklenir. 10-12 yaş döneminde daimi dişler sürer ve sabit ortodontik tedavi ( diş telleri, braketler) bu yaş döneminde başlar. Dişsel bir çapraşıklık tespit edildiğinde, uygun  tedavi zamanına kadar periyodik kontroller yapılarak hasta takip edilir.  Bazı süt dişlerinin çekimi veya koruyucu basit apareylerin uygulanması gerekebilir.

ERİŞKİNLERDE ORTODONTİ

Çağımızda estetiğin kazandığı önemle birlikte, ortodontik tedavi talep eden erişkin sayısı belirgin olarak artmıştır. Dişlerindeki çapraşıklıklar nedeniyle gülümsemekten kaçınan bireyler için sağlıklı ve güzel bir gülümseme sosyal hayatta özgüveni arttıran bir unsurdur. Dişlerin sıralanmasındaki değişim dudak desteğini ve yüzün görünümünü de olumlu etkilemektedir.

Ortodontik tedavi her yaşta mümkündür. Erken yaşta tedavi şansı bulamamış erişkin bireyler de her yaşta ortodontiste başvurabilirler. Dişlerdeki çapraşıklık, dişlerin fırçalanmasını zorlaştırır. Bu durum diş çürüklerine ve diş eti hastalıklarına neden olur. Dişlerin kapanışındaki bozukluklar, örneğin kapanışta dişlerin karşılıklı çatışması çene ekleminde ses ve ağrı gibi şikayetlere neden olabiir.

Daimi dişlerin sürdüğü yaşlarda ortaya çıkan ortodontik problemler ileri yaşlarda da tedavi edilebilmektedir ve süreç genç erişkin- çocuk hastalarla benzerlik taşır. Çocuklarda olduğu gibi erişkinlerdeki diş çapraşıklıkları da braketler (diş teli) ile düzeltilir. İskeletsel anomali diye adlandırılan çenelerin büyük veya küçük, önde veya geride olduğu durumlarda, erişkin bireyin büyümesi tamamlanmış olduğu için ortognatik cerrahi adı verilen bir ameliyat uygulanır.

Erişkinlerde görülen ortodontik problemlerin bir kısmı yıllar içinde kaybedilen dişler nedeniyle ortaya çıkar. Kapsamlı bir ortodontik tedavi istenmese bile, eksik dişlerin telafisinde implant veya köprü yapılabilmesi için kısa süreli ortodontik tedavi( tel tedavisi) gerekebilir.

Erişkin hastalar için, baketlerin ( diş tellerinin) daha olay kabul edilmesini sağlayan estetik/porselen braket seçenekleri mevcuttur. Görünmeyen diş teli olarak adlandırılan, braketlerin dişlerin iç yüzeyine yapıştırıldığı  lingual teknik bir başka seçenektir. Şeffaf apareylerle tedavi basit çapraşıklıklarda uygulanabilecek bir başka yöntemdir.

Unutulmamalıdır ki, dişlerin tamamen sağlıklı – yani çürüksüz- olduğu, fakat çapraşık olduğu durumlarda, düzgün dişlere kavuşmak için sağlıklı dişlerin kesilerek protez/ kaplama yapılması uygun bir seçenek değildir.

INVISALIGN/ ORTHOCLEAR

Invisalign/ Orthoclear nedir?